Kijk jij ook zo op tegen dit weekend omdat de klok weer verzet wordt? Veel ouders zullen dit gevoel herkennen want de klok een uur terug betekent vaak een uur vroeger wakker. Waar je vroeger gewoon een uurtje langer in bed zou blijven (feest!) is je kindje dat waarschijnlijk niet van plan. Maar geen nood, ik help je de schade beperken.
Zo pak je het slim aan bij het verzetten van de klok
Wanneer we tijdens wintertijd de klok een uur terugzetten heb je eigenlijk twee opties. Welke je kiest is afhankelijk van de leeftijd van je kindje en je uitgangssituatie. Een kind ouder dan 1.5 jaar heeft vaak wat meer speling in de wakkertijd dan een kindje van 5 maanden. En als je je kindje ’s ochtends wakker maakt om 7 uur is er waarschijnlijk ook weinig aan de hand. De eerste optie is dan de ‘hoppa cold-turkey-naar-wintertijd’ (oke oke, dat is geen officiële slaapterm, maar je weet wat ik bedoel). Daarbij ga je gewoon zondag direct in het nieuwe ritme en schuif je alles een uurtje mee. Maar is je kindje een hele onrustige slaper en beginnen de dagen sowieso al vroeg, dan is het vaak handig om te kiezen voor een soepele overgang.
De soepele overgang naar wintertijd
Hierbij begin je al een paar dagen vooraf met het verschuiven. Het liefst minimaal 3 dagen, waarbij je het ritme van je kindje elke dag met een kwartiertje verschuift. Je plant de dutjes en de avondbedtijd dus steeds een kwartiertje later dan je gewend bent. Of dus met 10 minuutjes als je op tijd kunt beginnen (sorry voor 2022 plaats ik dit blog daarvoor nét te laat).
Ook de ochtend start je steeds 15 minuutjes later. Tja denk je dan, alsof mijn kindje op commando een kwartiertje langer slaapt… Dan keek je hier waarschijnlijk niet eens naar. Het gaat erom dat jij 15 minuutjes langer in ‘nachtmodus’ blijft. Als je kindje normaal om half 7 wakker wordt, hou je dus de kamer donker en praat je zachtjes. Zo mogelijk hou je je kindje in bed. De eerste dag doe je om kwart voor 7 de dramatic wake-up, waarbij je even de kamer uitgaat en vervolgens terugkomt om met je allervrolijkste ‘GOEEEEDEMORGEN’ de gordijnen open te zwaaien en het licht aan te doen. Iedere daarop dag doe je dat een kwartiertje langer.
Maak daarbij ook gebruik van de belangrijke zeitgebers die je bioritme helpen instellen: voeding en licht. Het licht blijft ’s ochtends wat langer uit, maar je kunt ’s avonds dus ook wat langer het felle, koele licht aanlaten alvorens je overgaat op het afschakelen naar bedtijd. En je eetritme schuif je ook in kwartiertjes mee. Dus het ontbijt, de lunch en de avondmaaltijd worden ook steeds iets later opgediend.
Zullen we de zomer- en wintertijd gewoon afschaffen? Een geschiedenislesje…
Ook met de methode voor een soepele overgang is het niet gegarandeerd dat het niet even rommelt begin volgende week. Maar de landing waarschijnlijk wel wat zachter. Los van de ellende voor ouders met jonge kinderen is het wisselen van zomer- naar wintertijd ook voor onszelf eigenlijk hélemaal niet fijn. Waarom hebben we dit eigenlijk? Vroegah bepaalden we de tijd op basis van de zon, om 12 uur stond de zon recht boven ons. Maar, dit was niet heel handig want dat betekent dat het in het Oosten van het land later was dan in het Westen. Eén tijd aanhouden dus, dat snijdt wel hout. Maar sinds de tweede wereldoorlog zitten we eigenlijk in de tijdzone van Berlijn (daar staat de zon om 12 uur rechtboven), voor ons biologisch gezien dus überhaupt al de verkeerde tijdzone.
Daar kwam nog bij dat in 1977 de zomertijd werd ingevoerd vanwege de oliecrisis een paar jaar eerder. Daardoor bespaar je energie want in de zomer hoef je pas later het licht aan te doen. Dat betekent alleen wel dat we in de zomer nóg een uurtje opschuiven. Als het bij ons 12 uur is staat de zon op het hoogste punt boven Oekraïne en Griekenland… Dan zitten we dus met een biologische jetlag van 2 uur.
De invloed van het verzetten van de klok op je gezondheid
Helaas bleek de maatregel voor energiebesparing eigenlijk niet te werken. Wat we wel weten: zelfs kleine verschuivingen in ons ritme hebben consequenties voor onze gezondheid. In ons lichaam bestaan allerlei cycli (waarvan je circadiane dag- nachtritme er maar één is) die perfect op elkaar zijn afgestemd. Je bioritme doet er sowieso 4 weken over om zich aan te passen, maar soms duurt het de hele zomer. Langzaam bouwen we allemaal een slaaptekort op, doordat we vaak in de zomer later in slaap vallen. 25% van de mensen heeft hier ook écht merkbaar last van en onderzoek laat na ingang van de zomertijd bijvoorbeeld zien dat er bijna een kwart meer hartaanvallen worden gemeld, maar ook zouden er meer verkeersongevallen plaatsvinden.
Goed, ik laat het hierbij.. Mijn punt is duidelijk denk ik. Ik zou er geen moeite mee hebben als we permanent overgaan naar wintertijd óf, misschien wel nog beter, naar de Engelse tijd. Als je kijkt naar de stand van de zon is dat namelijk onze oorspronkelijke tijdzone.
Tot dan… Heel veel succes met het bijstellen van het ritme van jullie kindjes en dat van jullie zelf!
